Gidenlerin anlata anlata bitiremediği, henüz gidemeyenlerin ise en yakın zamanda gezi planlarına almaya çalıştığı Bali adası, kültürü ve muhteşem doğasıyla ziyaret edenleri kendine hayran bırakıyor. Bali tapınakları ise Bali’de gezilecek yerler arasında kuşkusuz son derece önemli bir yer tutuyor. Adadaki Hindu tapınakları çok bol olduğundan, kısıtlı vaktinizde öncelikle hangilerini görmeniz gerektiğini merak ediyorsanız Bali’nin en güzel tapınakları yazım size yardımcı olacak.
Bu yazıda Bali tapınakları arasında mutlaka görülmesi gerekenler hakkında kısaca bilgiler verecek ve hangilerini aynı gün içinde görebileceğiniz gibi işinize yarayacak bazı ipuçları paylaşacağım. Diğer Bali yazılarımda anlattığım gibi bu gezileri yapmanız için en uygun yöntem şoför kiralamak ve şoför konusunda yardıma ihtiyacınız varsa kendi kullandığım (ve daha sonra birçok okurumun da kullandığı 🙂 ) şoförü size tavsiye edebilirim. Bunun için bana sosyal medya hesaplarımdan (yazının sonunda) veya mail yoluyla (info@hayatveseyahat.com) ulaşabilirsiniz.
Başlamadan önce tapınakların orijinal isimlerinde göreceğimiz “pura” kelimesinin Endonezya dilinde tapınak anlamına geldiğini söylemiş olayım. Ayrıca tapınakların 5 doları geçmeyen giriş ücreti oluyor ve tapınak giyim kuralları kapsamında belinize bağlamanız gereken (hem erkek hem kadınlar için geçerli) sarong isimli kumaşların kirasına da 1 – 2 dolar ödüyorsunuz. İsterseniz her yerde satılan bu kumaşlardan satın alıp yanınızda taşıyarak tapınak girişlerinde kiralamaktan kurtulur ve birazcık tasarruf edebilirsiniz, ama ben her tapınakta farklı bir renk kullanma fikrini daha eğlenceli bulduğumdan satın almadım 🙂
Bali Tapınakları
Bali tatili sizin için deniz güneş konseptli başlayacaksa göreceğiniz ilk tapınaklar büyük ihtimalle Uluwatu Temple ve Tanah Lot Temple olacak. BALİ GEZİSİ NASIL PLANLANIR yazımda detaylandırdığım üzere bu iki tapınak Bali’nin deniz tatili için gidilen Kuta – Legian – Seminyak – Nusa Dua – Jimbaran bölgelerine yakın, o yüzden o civarda konaklarken bir gününüzü Uluwatu ve Tanah Lot tapınakları ile çevresini görmek için ayırmanız güzel bir planlama olacaktır.
Her iki tapınak da öncelikle aklınızdaki ‘tapınak’ kelimesinin anlamını değiştirecek; çünkü bir binanın içine girip heykeller veya tablolar görmüyorsunuz. Aksine açık havadasınız ve tapınak için bir ‘bina’ bulunduğu halde aslında tapınak bulunduğunuz alanın tamamı oluyor (Bali tapınaklarında hep bu açık hava konsepti hakim). Uluwatu Tapınağı fotoğraflarının da hep açık havada falezlerin kıyısında çekilmiş olduğunu görürsünüz zaten.
“Peki nereden itibaren tapınak bölgesine girmiş oluyorum?” diye kafanız karıştıysa, belinize rengarenk örtüleri bağladıkları ve giriş ücreti aldıkları yerden itibaren diyebiliriz 🙂
Uluwatu Temple (Pura Luhur Uluwatu)
Uluwatu Temple (Pura Luhur Uluwatu), 70 metrelik falezlerin (uçurum) kenarında kurulan Bali’nin en eski tapınaklarından biri ve deniz tapınakları (sea temples) kategorisine giriyor. İsmini oluşturan Ulu kelimesi köşe ve Watu ise kaya demekmiş, yani kayanın kıyısına kurulmuş tapınak veya köşedeki kaya anlamına geliyor (artık nasıl çevirmek isterseniz, sonuçta ana fikir aynı 🙂 ).
Çevresini turlayıp güzel manzaralarını görmeniz ve denk gelirseniz saat 17:00’de yapılan Kecak dansını (Kecak fire dance performance) izlemenizi öneririm, ama yine de sizi gezdiren şoförünüzün önerilerine uymanız veya şoförle gelmediyseniz etraftaki görevli insanlara sormanız yerinde olacaktır. Çünkü meşhur Bali dansları birçok yerde yapılıyor ve ben saati bana daha çok uyduğu için aynı gün gezdiğim başka bir yerde kecak dansını izlemiştim. Pek harika bir şey değil ve bence 5 – 10 dakika izledikten sonra bayıyor ama yine de farklı bir kültür olduğu için görmekte fayda var.
Uluwatu Tapınağı olarak gezeceğiniz alanda özellikle maymunlara dikkat etmek gerekiyor, mekanın ağaları onlar. Benim daha önceki Sri Lanka gezim maymunlarla sıkı fıkı olmayı gerektirdiğinden ‘raconu’ az çok biliyordum; açıkta yiyecek içecek taşımamak, güneş gözlüklerini çantaya kaldırmak veya dikkatli kullanmak (kafanın üstünde veya yakada olmaması), telefon ve fotoğraf makinesini elle saklayarak korumak.
Aksi takdirde maymunlar size musallat olup canınızı sıkabilir, mesela ille de çantanızı tırmıklıyorsa içindeki yiyeceği istiyordur (çantanızda meyve varsa ihtimal daha yüksek) ve verseniz iyi olur. Veya sahipleri tarafından turistlerin değerli eşyalarını araklamak üzerine de ‘eğitilmiş’ olabiliyorlarmış, dikkatli olun yani.
Tanah Lot Temple (Pura Tanah Lot)
İsminin karşılığı denizdeki toprak (land in the sea) olan Tanah Lot tapınağı (Pura Tanah Lot), Uluwatu Tapınağı ile aynı şekilde deniz tapınakları kategorisindeki bir kaya oluşumu.
Uluwatu ve Tanah Lot tapınakları en çok gün batımı manzaralarıyla ünlü olduğundan özellikle o saatlerde ziyaretçi akınına uğruyor. Benim gibi düşük sezonda giderseniz büyük ihtimalle hava bulutlu olacağı için harika renkleriyle gün batımı izleyemeyeceksiniz ama ben yine de her iki tapınağın da çok güzel yerler olduğunu ve Bali tatili sırasında bir günlük gezi planına alınması gerektiğini düşünüyorum. Yüksek sezonda veya havanın komple güneşli olduğu bir günde giderseniz de yoğun kalabalık nedeniyle oluşacak trafiği planlayarak güneşin batacağı saati kaçırmamaya dikkat edin 🙂
Deniz tapınakları Bali’de deniz tanrılarına ibadet amaçlı yapılmış ve toplam 7 tane varmış. En bilinen iki tanesini öğrenmiş olduk. Deniz derken Bali’de Hint Okyanusu’nu kastediyoruz elbette.
Beratan Temple (Pura Ulun Danu Beratan)
Tam ismi Pura Ulun Danu Beratan (veya bazen sonu Bratan şeklinde) olan bu tapınak, tüm Bali tanıtımlarında gördüğünüz üzeri sisli/bulutlu olan gölün ortasına kurulmuş aşırı fotojenik pagoda oluyor, o yüzden özellikle fotoğraf çekmeyi ve instagram’da havalı pozlar paylaşmayı seven arkadaşlar Beratan tapınağına bayılacak. Gölün ismi ise şaşırtıcı olmayan şekilde Beratan Gölü (Beratan Lake).
Deniz tapınaklarından bahsetmiştim, Beratan Tapınağı ise su tapınakları (water temples) kategorisine giriyor. Bali’nin su, göl ve nehir tanrıçası Dewi Danu’ya ibaret amaçlı yapılmış, tapınağın uzun isminde Danu kelimesinin geçmesi de bu sebeple olsa gerek.
Beratan Tapınağı benim Bali’de en beğendiğim yerlerden olmuştu ve Ubud civarında konaklarken yapacağınız turların bir gününde kesinlikle burayı plana almanızı öneriyorum.
Özellikle hanımlar için bir not: Benim gibi pek Asyalı görünmeyen bir tipiniz varsa insanların aşırı ilgi gösterip sizinle fotoğraf çekilmek istemesine hazırlıklı olun ve hanımların yanındaki sevgililer/eşler siz de kıskançlık yapıp olay çıkarmayın 🙂 Bir haftalık Bali tatili boyunca birçok yere gittiğim halde nedense sadece Beratan Tapınağı çevresinde böyle bir şey oldu ve insanlar benimle fotoğraf çekilebilmek için resmen sıraya girdiler, hiçbir anlam veremedim. Önce beni ünlü biriyle mi karıştırdılar diye düşündüm (o kadar blog yazıyorum, ünlüyüm tabii :P) ama sonra birkaç Avrupalı kadının daha benzer şekilde çembere alındığını gördüm.
Tirta Empul Temple (Pura Tirta Empul)
Beratan tapınağı ile benzer şekilde Pura Tirta Empul da bir su tapınağı ve bunu zaten insanların suya girip yıkanıyor olmalarından hemen anlayacaksınız. Yani bu sefer su tapınağı olması etrafındaki gölden değil, doğrudan tapınağın kendisinin sahip olduğu su kaynağından geliyor. Tahmin edeceğiniz üzere tapınağın suyu kutsal kabul ediliyor (holy spring water) ve Tirta Empul kutsal su tapınağı olarak biliniyor.
Bali’deki tapınakların kafanızdaki tapınak kelimesinin anlamını değiştireceğini söylemiştim, kutsal suyla yıkanarak ibadet edildiği için burası da tam olarak “Ne ilginç tapınaklar varmış” diye hayret ettiren bir yer. Dilerseniz ritüele katılarak siz de Tirta Empul Temple’deki kutsal suya girebilirsiniz, ben ellerimi sokmakla yetindim.
Batuan Temple
Bali’de görülmesi gereken yerler hakkında araştırma yapmaya başladıysanız denk gelmişsinizdir, belli konularda uzmanlaşmış köyler var (yağlı boya tablo, ağaç oymacılığı, gümüş işleme gibi). Batuan tapınağı bu köylere yakın olduğu için aynı gün gezmeniz gereken bir yer ve köylerin konseptine benzer şekilde son derece güzel detaylarla işlenmiş olduğundan Bali sanatının inceliklerini size sunuyor.
Batuan Temple’da kat kat pagoda yok, Bali’de sıkça karşınıza çıkacak ortadan ikiye ayrılmış kapıların ihtişamlı bir örneği var. Bu ayrık kapılar (split gate) sarayların, mezarların ve açık alanda olduğundan bahsettiğim tapınakların girişi olarak işlev görüyor. Etrafta dolaşıp hem ayrık kapının hem de tapınak çevresinin detaylarını dikkatlice inceleyin, benim gibi etkileneceğinizi düşünüyorum.
Bizi gezdiren şoför, Batuan Temple ile az önce anlattığım su tapınağı Tirta Empul’u aynı gün görecek şekilde program yapmıştı, siz de benzer şekilde planlayabilirsiniz.
Taman Ayun Temple
Taman Ayun’un “güzel bahçe” anlamına geldiğini söylersem bu tapınakta ne göreceğinizi sanırım tahmin edebilirsiniz. Fotoğrafik harika bir kapı, yemyeşil bahçe, küçük küçük birçok pagoda ile Taman Ayun tapınağının da büyülü bür atmosferi var, uğramayı ihmal etmeyin.
Bizi gezdiren şoför Beratan Temple (hani en gölün ortasında en fotojenik olandı) ile Taman Ayun Temple’ı aynı güne sığdıracak şekilde program yapmıştı, Ubud merkezde konaklıyorsanız siz de benzer bir planla iki tapınağı aynı gün içinde görebilirsiniz.
Belki ayrı bir başlık altında yazabilirdim ama Taman Ayun tapınağına çok yakın Goa Gajah (Elephant Cave – Fil Mağarası) isimli, bir yaratığın ağzına gireceğiniz şekilde yapılmış ilginç mağara bulunuyor ve burası da bahçesiyle birlikte kutsal bir alan, gelmişken görmeyi atlamayın.
Besakih Temple (Pura Besakih)
Beratan tapınağı ile birlikte Bali’de en beğendiğim yer olan Besakih tapınağını (Pura Besakih) sona sakladım. Buranın harika bir yer olduğu sadece benim fikrim değil; Besakih tapınağı Bali’deki en büyük, en önemli ve en kutsal tapınak kabul edilip Mother Temple of Bali (Bali’nin ana tapınağı) olarak biliniyor.
Bu kadar önemli bir yer olduğunu ilk defa duymuş olabilirsiniz, çünkü Bali’ye giden birçok kişi zamanı yetmediği için Besakih tapınağını görmeden Bali’den ayrılmak durumunda kalıyor. “Ee o zaman diğerlerine gitmeden önce bunu görelim?” derseniz o da olmuyor, çünkü diğer tapınaklar daha merkezi konumda oldukları için o tapınağı içeren günlük tur boyunca fazladan birçok yere uğrayıp oraları da görme imkanınız varken Besakih tapınağı Bali’nin dağlık olan doğu kısmında biraz ‘kendi başına’ diyebileceğimiz bir konumda bulunuyor.
Aslında Besakih tapınağının bu kadar önemli olması biraz da konumundan kaynaklanıyor. Agung Dağı’nın (Mount Agung veya Bali dilinde Gunung Agung) eteklerine kurulmuş tapınak, dağ tapınakları kategorisine giriyor ve dağlık alanlar halk arasında perili – büyülü yerler olarak tanrıların ikamet ettiği yerler olarak kabul ediliyor. Yani Besakih tapınağına ibadete gelince tanrılarına çok yakın olduklarını düşünüyorlar diyebiliriz.
Besakih Temple Giriş Ücreti
Besakih Temple yine de ağırlıkla yerel halk yerine turistler tarafından ziyaret ediliyor, hatta bu sebeple ‘turist rehberiyle gezmek zorunlu’ şeklinde klasik turist kazığı sistemini de oturtmuşlar. Tapınağın bahçesine girdiğiniz anda yerel bir rehber yanınıza gelip size tapınakla ilgili bilgiler vermeye başlıyor ve bir tanesini kabul etmek durumundasınız. Ben yine de adamın anlattıklarını faydalı bulduğum ve tapınağın girişinde ‘maksimum şu kadar para verin’ diye kocaman yazılarak en azından işin piyasası denetlendiği için çok rahatsız olmamıştım. Maksimum tutar 100.000 IDR (7 dolar civarı) bu arada, ben başta pazarlık yaparak yarısını vereceğim üzerine anlaşmıştım. Giderseniz siz de adamlar yanınıza gelir gelmez ne kadar ödeyeceğinizi söyleyin ve o tutarı kişi başı vermeniz gerektiği saçmalıklarına maruz kalmamak için ‘total’ olduğunu (total = toplam) özellikle belirtin, artık hangisinin işine gelirse o sizi kabul eder. Duyduğuma göre çirkefleşirseniz bu rehber olayından kurtulma şansınız varmış ama ben gerek görmedim, siz kendiniz karar verirsiniz.
Besakih tapınağına yakın meşhur Kintamani bölgesi var. Batur Dağı (Mount Batur) civarındaki Kintamani bölgesi, özellikle doğa yürüyüşü (hiking) ve dağ tırmanışı (trekking) sevenler tarafından tercih ediliyor ama benim gibi uzaktan güzel manzaralarını görmek için de Besakih tapınağı ile Kintamani turu şeklinde bir kombin yapabilirsiniz, Besakih tapınağının dağlık alanda bulunduğunu söylemiştim.
Agung Dağı ve Batur Dağı Bali’deki aktif volkanlar bu arada. Hani bazen haberlerde Bali volkan patlaması veya Bali’de volkanik hareket gibi şeyler duyup okuyoruz ya, o hareketler buralarda oluyor işte.
Saraswati Temple (Pura Taman Saraswati)
Ubud’un en meşhur tapınağı diyebileceğimiz Pura Taman Saraswati, bahçesindeki nilüfer çiçeği havuzuyla birlikte son derece etkileyici görünüyor. Tapınağın adandığı Saraswati ise Hinduizm’de sanat, müzik ve bilgelik tanrıçasıymış.
Saraswati tapınağı için Ubud’un en meşhur tapınağı dedim, çünkü tam olarak Ubud merkezde bulunuyor. Yani diğer tapınaklara ulaşmak için şoförle yapmanız gereken yolculukların aksine, eğer benim yaptığım gibi Ubud merkezde konaklarsanız buraya yürüyerek ulaşabiliyorsunuz. Ben merkezde ana yolda bulunan Lotus Cafe isimli cafede oturarak bir şeyler yemiş ve öyle gezmiştim, çünkü tapınak cafenin bahçesi oluyor neredeyse. O yüzden giriş ücreti vermediğim tek tapınak da burası oldu, cafede yediklerime saydılar sanırım 🙂 Başka yerlerden de girişi mutlaka vardır.
Bahsettiğim Ubud merkezin neresi olduğunu anlamak, Bali’de otel seçerken dikkat etmeniz gerekenler ve otel tavsiyeleri için BALİ’DE NEREDE KALINIR? yazımı okumanızı tavsiye ederim. Bali’de 4 farklı otelde kaldığım için farklı bakış açıları edinme imkanım oldu ve tavsiyelerimin işinize yarayacağını düşünüyorum.
Bali’nin en güzel tapınaklarını özetlersek:
- Uluwatu ve Tanah Lot tapınakları aynı gün görülmeli. Deniz bölgelerinde konaklarken görmeniz yol açısından daha mantıklı olur.
- Beratan ve Taman Ayun tapınakları ile Goa Gajah aynı gün içinde görülebilir. Ubud bölgesinde konaklarken gezmek daha mantıklı.
- Sanat köyleri ile Batuan Temple ve Tirta Empul tapınakları aynı gün içinde görülebilir. Ubud bölgesinde konaklarken gezmek daha mantıklı.
- Besakih Temple için zaman ayırabilirseniz iyi olur. Kintamani turu kapsamında gezebilirsiniz ve yine Ubud bölgesinde konaklarken gezmek daha mantıklı.
- Saraswati Temple Ubud’un merkezinde bulunuyor, birçok otelin olduğu bu bölgede konaklarsanız yürüyerek veya belki kısa bir taksi yolculuğuyla kendiniz gidebilirsiniz.
Gördüğünüz gibi şoförle gitmeniz gereken 4 ayrı rota var. Bali gezisi ile ilgili diğer yazılarımı okuduysanız, şoförle neden “en az 4 gün” gezmeniz gerektiğini söyledim artık biliyorsunuz 🙂
Bali tapınakları yazımı faydalı bulduysanız sosyal medyada paylaşabilir, yeni yazılarımdan haberdar olmak için Hayat ve Seyahat’in aşağıdaki hesaplarını takip edebilirsiniz.
Instagram: hayatveseyahat
YouTube: Hayat ve Seyahat
Facebook: Hayat ve Seyahat
Azra akmut
09 Haziran 2024, 08:38Merhabalar Bali’de 5 günlük program için tura ihtiyacımız var nasıl yardımcı olabilirsiniz
Fatma Ölçücü
18 Haziran 2024, 22:19Yazıda bahsettiğim gibi hayatveseyahat instagram hesabım veya hayatveseyahat@gmail.com adresimden yazabilirsiniz. Ben aracı değilim ve tur düzenlemiyorum, yalnızca okurlarıma yaardımcı olması için tavsiyemi paylaşıyorum. Gitmeyecek olanların şoförleri boşuna meşgul etmesi gibi tatsız şeyler yaşandığı için blogda herkese açık yerde şoförün iletişimini yazmadım sadece.