Yurt Dışı Mülakat Süreci

Yurt dışındaki bir şirkete iş başvurusunda bulundunuz ve sizinle görüşmeye karar verdiler diyelim. Veya başvursam acaba sonrası nasıl ilerler diye merak ediyorsunuz. Bu yazımda yurt dışı mülakat sürecinin genelde nasıl ilerlediğini ve yurt dışı iş görüşmelerinde nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatmaya çalışacağım. Elbette her zamanki gibi yalnızca kendi düşüncelerimi ve tecrübelerimi paylaşacağım, konunun uzmanı filan değilim.

Birinci Mülakat

Başvurduğunuz şirket sizinle görüşmek istiyorsa bu güzel haberi vermek için iki iletişim yönteminden birini seçecekler: Daha az ihtimali olan yöntem telefonla aramaları ve mülakat için ne zaman uygun olduğunuzu telefonda öğrenmek istemeleri. Genelde tercih ettikleri yöntem ise email göndermek.

Yurt dışı mülakat tecrübelerim en çok Londra’da olmuştu.

Telefonda sizinle konuşan veya emaili gönderen kişi kendini tanıtarak başlayacak, İnsan Kaynakları veya şirketin yapılanmasına göre İşe Alım bölümünden birisi olabilir. Pozisyonla ilgili işe alımı başka bir firma yapıyorsa o firmadan birisi de olabilir.

Hangi pozisyon için ne şekilde sizinle görüşmek istediğiyle devam edecek. Benim şimdiye kadar duyduğum tüm ilk görüşme talepleri telefonda görüşmek şeklinde oldu, genelde kaç dakikalık bir telefon görüşmesi planladıklarını belirtip (15 dakika ile 1 saat arası değişebilir) saat öneriyorlar veya belirli bir gün için hangi saatlerin size uygun olduğunu soruyorlar.

Görüşme Saatine Dikkat!

Saat konusunda dikkatli olmak gerekiyor, aksi taktirde ‘kimin saatine göre’ konuştuğunuz kafa karıştıracaktır. Karşınızdaki kişi saati iki şekilde ifade edebilir; ya GMT saatine göre ya da kendi bulunduğu yerin saatine göre. GMT saati Türkiye’den iki saat gerisi anlamına geliyor; örneğin 10:00 (GMT) denildiyse Türkiye saatiyle 12:00 anlamına geliyor, 10:00 (GMT+1) denildiyse Türkiye saatiyle 11:00 şeklinde. 10:00 (London time) şeklinde de belirtilebilir konuştuğunuz kişi Londra’dansa. Veya size sorulduğunda karışıklık olmaması için siz de bu iki seçenekten biriyle (GMT veya şehir ismiyle) saat verin. (Güncelleme: Türkiye yaz saati uygulamasını tüm yıl boyunca uyguladığı için GMT+3 saat dilimini kullanıyor, ona göre hesaplarsınız.)

Yurt dışı mülakat sürecinde sona kaldığım görüşmelerden biri Avrupa’nın en yüksek gökdelenlerine sahip şehri, finans merkezi Frankfurt’taydı.

Karşımızdaki kişi kendini tanıttı, hangi pozisyon için ve ne şekilde görüşmek istediğini belirtti, saat istedi veya saat önerdi. Sonunda ise ‘herhangi bir sorunuz olursa çekinmeden sormanızı’ söyleyecek, bunu fazla ciddiye alıp sizinle ne konuşulacağını veya nasıl bir hazırlık yapmanız gerektiğini sormayın 🙂 Eğer ilginç mülakat sorularıyla ün yapmış Google, Facebook gibi şirketlerle görüşüyorsanız ve ilk mülakatı geçerseniz, anca sonrakiler için nasıl bir hazırlık yapmanız gerektiğini sorabilirsiniz. İlk görüşme için genelde ‘seni tanıyıp şimdiye kadar neler yaptığını öğrenmek istiyoruz’ gibi klasik ve faydalı olmayan bir cevap verdikleri halde, başvurduğunuz pozisyona bağlı olarak ilerleyen aşamalarda ‘şu konuda hazırlık yap’ diyebiliyorlar ve böyle bir spesifik bilgi işinizi çok kolaylaştırıyor.

Saat önerisi karşı taraftan geldiyse genelde birkaç gün sonrasına randevu veriyorlar, size sorulursa siz de öyle yapın ve hemen ertesi gün görüşme ayarlamaya kalkmayın, sonuçta hazırlanmak için vakte ihtiyacınız olacak. İşin iyi tarafı, telefon görüşmesinde karşınızdaki kişi sizi göremeyeceği için söylemeyi düşündüğünüz şeyleri kağıda veya bilgisayarınıza not alabilir ve görüşme sırasında istediğiniz kadar kopya çekebilirsiniz.

Birçok şirketin Asya merkezlerinin bulunduğu Singapur

Birinci Mülakata Hazırlık

Hazırlığınızı yaptınız ve telefonunuzun çalmasına çok az vakit kaldı. Sessiz ve telefonun iyi çektiği bir yerde olduğunuzdan emin olun. İki elinizin serbest kalabilmesi için telefonun hoparlörünü kullanın veya kulaklık takın; hoparlör sesi dağıtacağı için kulaklık daha iyi bir tercih olabilir.

Hazırladığınız notları el yazısı ile yazmayı, bilgisayarda yazıp çıktı almayı veya yalnızca bilgisayara not alıp oradan bakmayı tercih edebilirsiniz. Her ne kadar ‘search’ yaparak o anda sorulan şeyi daha hızlı bulmanızı sağlayacak olsa da, klavye sesi karşı tarafa gider ve kopya çektiğim anlaşılır diye ben notlarımı çıktı alıp hepsini görecek şekilde önüme yaymayı tercih etmiştim. Önünüzde bilgisayar da olsun tabii; Google (hiç beklemediğiniz bir bilgi sorarsa), şirket web sitesi (şirkete dair hatırlamadığınız bir şey sorarsa) ve görüşme yapacağınız dildeki bir online sözlük (bilmediğiniz bir kelime sorulan sorunun cevabını belirleyecek bir öneme sahip olursa) sayfalarını hazırda bekletin. Son olarak kağıt kalem alın ve size anlatılacak bilgileri not almak için kullanın.

Dublin’deki Google binasının terası

İkinci Mülakat

Görüşmeniz iyi geçtiyse karşınızdaki kişi hemen o anda karar verip sizinle bir sonraki aşamaya devam etmeye karar verdiğini söyleyebiliyor. İlk görüşmeyi bir işe alım yetkilisiyle yaptıysanız ikinci görüşme birlikte çalışacağınız ekipten biriyle, zaten ekipten biriyle görüştüyseniz ikinci sefer ekibin müdürüyle olabiliyor. Yine telefon görüşmesi, Skype görüşmesi veya görüşme çok iyi geçtiyse sizi doğrudan ofise davet etme yöntemlerinden birini tercih edebilirler, son ikisinden biri olursa notlarınıza elveda diyin artık kopya yok 🙂

Yüz Yüze Mülakat Daveti

Ofise davet edilirseniz ve vize isteyen bir ülkeyse, vize başvurusu için size davet mektubu (invitation letter) yazmalarını isteyin, böylece turistik vize yerine ticari vizeye başvurabileceksiniz. Ticari vize başvuruları daha az başvuru sayısı sayesinde daha çabuk sonuçlanıyor ve sonraki görüşmeler için tekrar gideceğiniz ile ilgili bir dilekçe eklerseniz vizenin uzun çıkma ihtimali artar. Gideceğiniz ülkenin dilini biliyorsanız o dilde, yoksa İngilizce yazın bu dilekçeyi. Ben Almanya’dan bu şekilde başvurduğumda bir yıllık vize almıştım, ki Almanya zor ve kısa süreli vize veren ülkelerin başında gelir.

Almanya Romantik Yol rotası üzerindeki şehirlerden Würzburg

Ofisteki görüşmeyle ilgili masrafların nasıl karşılanacağına dair genelde doküman gönderiyorlar, bunu dikkatlice okuyun. Net olmayan yerler varsa veya böyle bir doküman hiç almadıysanız doğrudan şartları sorabilirsiniz. ‘Görüşmem olumsuz geçse de masraflarım karşılanacak mı’ gibi size mantıklı gelse de karşı taraf için komik olabilecek sorular sormayın, özellikle belirtilmemişse görüşme sonucundan bağımsız olarak uçak bileti ve belirtilen diğer masraflarınız karşılanacak, sonuçta sizi onlar davet ediyorlar.

Seyahat Detayları

Görüşmenizi öğleden sonraya alıp, sabah uçakla şehre varış ve sonra koştura koştura şirkete yetişme gibi gereksiz stres yaratacak bir program yapmayın. Sizi davet eden kişiye, görüşmeden önceki gece otelde kalırsanız otel masrafınızın karşılanıp karşılanmayacağını sorun, zaten genelde bu şekilde oluyor. Öyle ‘iş gezisi’ modunda süper lüks bir otel düşünmeyin tabii, biraz ayıp olabilir 🙂 Tavsiye ettikleri otel var mı diye sorup varsa o otellerden oda tutun, yoksa da ortalama bir otel bulup ‘bunu düşünüyorum ok mi’ diye fiyatın ve tek kişilik oda olduğunu yazan bir ekran görüntüsü yollayarak teyit alın. Tuttuğunuz odanın tek kişilik olmasına dikkat edin, gezmeye değil görüşmeye gidiyorsunuz ve yanınızda kimse olmaması daha iyi. Eşimle geleceğim o yüzden çift kişilik oda tutup aradaki farkı ödesem olmaz mı muhabbetlerine -bence- girmeyin, sevgili eşiniz gelmesin bir geceliğine 🙂

Yılbaşı köyü olarak bilinen Rothenburg ob der Tauber, Almanya Romantik Yol gezisinin en güzel durağı.

İşin İçine Biraz Eğlence Katabilirsiniz

Görüşme gününü cuma şeklinde değiştirmek mümkün olur mu diye teklif edebilirsiniz, böylece görüşme olumsuz sonuçlansa bile ‘en azından uçak biletimi ödediler ve bedavadan tatil yaptım’ diye mutlu olabilirsiniz. Hem cuma olursa, uçakla hemen geri dönüp sonraki gün doğrudan işe gitme gibi yorucu bir programa da maruz kalmamış olursunuz. Bu durumda uçak biletinizi pazar günü dönüş olarak almalarını, veya siz alacaksanız bu şekilde almanızın uygun olup olmadığını sormalısınız. Genelde ön rezervasyonun çıktısını isteyip fiyatına baktıktan sonra onay veriyorlar veya ekran görüntüsü alıp yolluyorsunuz.

Fazladan kalacağınız hafta sonunu elbette her şeyiyle kendiniz ödüyorsunuz. Ben biraz abartıp Münih’teki görüşmemi perşembe gününe alarak cuma işten izin almış ve dönüş biletimi başka şehirden almam sorun olur mu diye sormuştum. ‘Fiyat aynıysa istediğin yerden al’ şeklinde tatlı bir cevap alınca kışın fazla uzaklara gitmeyeyim diye Almanya içinde gezmeye karar vermiş ve 4 günlük Almanya Romantik Yol gezisi sonrası Nürnberg’ten geri dönmüştüm. Hem yılbaşı zamanı olması sayesinde rotanın Christmas marketlerle ekstra güzel olması hem de işe kabul edildiğimi görüşme sonrasında hemen öğrenmenin inanılmaz hafifliğiyle tatile başlamam ekstradan güzel olmuştu tabii 🙂

Yurt Dışı Mülakatı İçin Ne Giyilir

Yüz yüze görüşmede kılık kıyafet filan gibi her zaman her yerde geçerli olan mülakat kurallarından bahsetmeyeceğim. Dakik olmanın yurt dışında daha da önemli olduğunu tekrar hatırlatayım sadece, erken gidin ama geç kalmayın.

Yurt dışı mülakat için oralara kadar gitmişken Couchsurfing’ten tanıştığım Birgit ile Augsburg turu yaptım 🙂

Telefon sonrası başka görüşmeler ve sonunda şirkete davet edilmeniz şeklindeki tozpembe dünyayı anlattım, umarım her şey bu şekilde gelişir. Peki karşılaşmamız daha muhtemel olan olumsuz senaryoda ne yapacağız?

Yurt Dışı Mülakat Sonucu

Görüşme sonrasında olumsuz mail alırsanız trip yapmayın. Size haber verildiği için teşekkür edip kibarca sebebini öğrenmeye çalışın. Örneğin benim Google ile yaptığım mülakat sonrasında aldığım geri bildirim sonrasında kendimi geliştirmem için çok faydalı olmuştu, Görüştüğüm kişi bana aynen şunları söylemişti:

“Çok hızlı ve karışık açıklamalar yaptın, takip etmekte zorlandım ve bazen ne dediğini anlayamadım” şeklinde olmuştu, halbuki ben hep hızlı konuşursam İngilizcemin daha iyi olduğu düşünülür ve bu da olumlu etki eder sanmıştım. Ama bu feedback sonrası, karşımdaki insanın hem beni dinleyip, hem notlar alıp, hem de görüşmeyi nasıl devam ettireceğine karar vermesi gibi pek kolay olmayan bir şey yaptığını fark edip, hiç fikri olmadığı benim işim konusunda sanki şirketimden birine anlatır gibi detaylı açıklamalarda bulunmanın yanlış olduğunu idrak etmiştim. Sonrasında yanıtlarımı daha kısa, daha anlaşılır ve sonunda ‘böyle böyle olduğu için sorduğun sorunun cevabını bu şekilde verdim’ gibi bir sonuç cümlesiyle bitirecek şekilde değiştirmeye çalıştım, böylece karşımdaki kişi ben konuşurken ‘kaybolmayacaktı’. O yüzden olumsuz dönüşlerden bile bir fayda sağlamaya çalışmak, sonrasında kendinizi geliştirmek adına iyi bir fikir olabilir.

Umarım yurt dışı mülakat süreci konusunda biraz fikir verebilmişimdir. Mülakat sorularından ayrı bir yazıda bahsedeceğim, buraya ekleyince çok uzun oldu 🙂 Yurt dışında yaşamak ile ilgili yazılarım devam edecek, haberdar olmak için Hayat ve Seyahat‘i sosyal medyada takip etmeyi unutmayın!

Instagram: hayatveseyahat

YouTube: Hayat ve Seyahat

Facebook: Hayat ve Seyahat